Gastroenterit tanımı; mide barsak sisteminin bakteri, virüs veya parazitlerle oluşan enfeksiyonudur. İshale yol açan enfeksiyonları kapsar. Sıklıkla yaz aylarında görülür.
Çocuklarda ve erişkinlerde ishal ve kusma ile seyreden salgın hastalıklara neden olan önemli etkenlerden biri de norovirüstür. Norovirüsler, dünya genelinde görülme sıklığı giderek artan viral gastroenterit etkenlerindendir.
Bugünlerde önce ebeveynlerde başlayan sonrasında çocukları ve bebekleri hasta eden ishal olgularının çoğunluğunun nörovirus enfeksiyonu olması bu konunun öneminin bilinmesi gereğini doğurmuştur.
Virüs Özellikleri :
Norovirüs hastalığı erişkinlerde de önemli oranda hastalık oluşturmasına rağmen sıklıkla çocuklarda görülür. Çocuklarda görülen ani başlangıçlı ishalin rotavirüsten sonar en sık etkeni nörovirüstür. Hastalığın her yaş grubunda görülebilmesine karşın 1-5 yaş arası çocuklarda hastane yatışı gerektirecek kadar ciddi seyreder.
Hastalığın Bulaşma Yolları :
Virüs çok bulaşıcıdır. Hasta kişilerin dışkı ve kusmukları ile etrafa saçılan virüsler, bu çıkartılarla kirlenmiş yüzeylerle temas eden sağlıklı bireylere kolaylıkla bulaşabilir. Bulaşma dışkının iyi temizlenmemiş ellerle ağız yolundan olur. Bu kişiden kişiye temas ile veya kirli su ve gıda alımıyla olabilir. Virüs dondurulmaya karşı dayanıklıdır; bu özelliği dondurulmuş gıda tüketenlerde hastalık oluşturmasına neden olur.
Kuluçka Süresi :
Hastalığın kuluçka süresi 12-48 saattir.
Hastalık Belirtileri :
Bulantı, kusma ile ani başlar ve bunu saatler içinde ishal seyreder. Baş ağrısı, kas ağrıları, halsizlik, sıvı kaybı bulguları, karında kramplar ve ateş görülebilir. Bu belirtiler genelde 3-4 gün sürer. Hastaların büyük kısmı kendiliğinden iyileşir. Virüsün çevreye atılımı 2-3 hafta kadar devam edebilir.
Hastalığın Tedavisi :
Norovirüs hastalığında antibiyotiklerin faydası olmaz. Barsak florasını yenileyen probiyotik desteği sağlanabilir. Tedavi genellikle kayıpların ağızdan sıvı tedavisi ile yerine konulması ile yapılır.
Anne sütü ile beslenen bebekler bu enfeksiyonun tedavisinde de avantajlı durumdadır. Emziren anneler ishal olan dönemlerde bebeklerini daha fazla emzirerek ishalle oluşacak sıvı kaybının oluşumunu önler. Ciddi sıvı kaybı olanlarda damardan sıvı verilmesi gerekebilir. Norovirüs tedavisinde ciddi kusma, ishal ve iştahsızlığı olan hastalara, hastanede yatarak damar yolu ile sıvı verilir, böylece kaybedilen su ve elektrolitler yerine konur.
Hastalıktan Korunma :
Bir kişi bu hastalığa birden çok kez yakalanabilir, çünkü virüsün farklı antijen yapısına sahip tipleri bulunmaktadır. Etken virüsün bu özelliği nedeniyle bir koruyucu aşısı da geliştirilememiştir. Rota virüsü gibi aşısı olan hastalıklarda aşı korunmayı büyük ölçüde sağlarken aşısı olmayan nörovirüs te hijyen kuralları bir kat daha önemlidir.
Bu hastalıkta korunma çok ÖNEMLİDİR.
Virus sabunla etkisiz hale geldiğinden el yıkamak en önemli koruyucu uygulamadır. Özellikle bebek bezi değişimi, tuvalet kullanımı sonrası, yemekten veya yemek hazırlanmasından önce el temizliğine dikkat edilmelidir.
Oyuncakların ve çocukların bulunduğu ortamların temizliği de unutulmamalıdır.